Sztuczna inteligencja otacza nas wszędzie i stale się rozwija. Coraz częściej usłyszeć można o przypadkach zastosowania algorytmów opartych na SI w codziennym życiu i pomagających w medycynie, transporcie i finansach.
AI staje się jednym z najważniejszych priorytetów dla państw, które tworzą programy rozwoju gospodarczego i staje się motorem napędowym ekonomicznego i produkcyjnego wzrostu, przyczyniając się tym samym do rozwoju wydajności przemysłu w Europie. Coraz więcej państw tworzy polityki rozwoju sztucznej inteligencji, które skupiają się przede wszystkim na dofinansowaniach ośrodków badań pracujących nad zaawansowaną technologią, próbują również zachęcić naukowców do pracy w swoim kraju, a także przystosować społeczeństwo do nadchodzących zmian, szczególnie widocznych na rynku pracy. Państwa, które zyskają przewagę technologiczną, staną się niezależne od innych państw, a w konsekwencji mogą osiągnąć gospodarczą dominację.
Coraz większą uwagę zaczyna się skupiać na danych, które stają się bardzo ważne, gdyż uczenie maszynowe, wykorzystywane w rozwoju i działaniu AI, wykorzystuje dużą ich ilość. Dzięki temu AI może uczyć, lepiej się rozwijać się i stać się bardziej zaawansowana. Użytkownicy Internetu i telefonów komórkowych, dostarczają informacje o swoim zachowaniu oraz dane o sobie, które można odpowiednio grupować i wykorzystywać.
Wydaje się, że najważniejsze wyzwanie jakie stoi przed państwami to zbudowanie ekosystemu danych, opartego na zaufaniu, dostępności i infrastrukturze. W Europie dużo czasu poświęca się na refleksję na temat zagrożeń związanych z rozwojem SI i próbuje się wyznaczyć ramy do stworzenia SI transparentnej i etycznej. Dodatkowo równocześnie próbuje się ochronić dane osobowe i prawo człowieka do prywatności i bezpieczeństwa, co odzwierciedla przyjęte Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (dalej RODO). Postuluje się w UE stworzenie przestrzeni danych, w obszarach takich jak produkcja czy energia otwartych zarówno publicznie, jak i dla biznesu, pozwalające, aby wykorzystywać je do uczenia AI a dzięki temu wytwarzania nowych, lepszych produktów i usług.
Z powodu tego, że danych jest coraz więcej, zaczęto posługiwać się pojęciem Big Data (BD) – określającym duże ilości danych generowanych przez wzrastające użycie narzędzi cyfrowych i systemów informacyjnych. Przyjmuje się, że BD określa się cechą 5x V. Pod tym pojęciem kryją się następujące słowa: Volume – ogromna ilość danych; Velocity – duża szybkość ich przetwarzania; Variety – spora różnorodność danych; Veracity – weryfikacja posiadanych informacji, Value – wartość już bezpośrednio dla użytkownika. Dziennie wytwarzane są 2,5 kwintylionów bajtów danych, co ukazuje jak dużo danych musi zostać przetworzonych przez konkretne systemy.
Obecnie dzięki Big Data możliwe jest zapanowanie nad stale pojawiającymi się nowymi danymi, a dodatkowo jednocześnie uzyskiwanie z tego korzyści. Zyskują na tym przedsiębiorcy, instytucje finansowe i instytucje sektora publicznego. Przedsiębiorcy mogą wykorzystywać dane do zwiększenia konkurencyjności, czy do usprawniania działania przedsiębiorstw, a także pozwalają one na lepszą decyzyjność, zmniejszają koszty, redukują czas pracy, umożliwiają tworzenie oferty dopasowanej do oczekiwań klienta. Dzięki wykorzystaniu BD możliwe jest budowanie modeli przewidujących zapotrzebowanie na nowe produkty lub usługi. Big Data będzie wpływać również na zmiany wewnątrz organizacji. Pracownicy będą mogli skupić się na bardziej kreatywnych wyzwaniach, a AI będzie wykorzystywana do powtarzalnych zadań. Będzie mogła więc wspierać pracowników, a nie koniecznie ich zastępować.
Na ogromnej ilości danych zyskują również banki, posiadając odpowiednio dużą ich liczbę, będą w stanie badać zachowania klientów, np. na co i kiedy klienci wydają pieniądze, jakie mają potrzeby, jakie są przewidywane plany finansowe. Dzięki temu bardziej dostosują się do potrzeb klienta i będą tworzyć spersonalizowane oferty.
Najlepszą praktyką, która pozwoli na korzystanie z dużej ilości danych to przede wszystkim dostosowanie Big Data do konkretnych celów biznesowych. Posiadanie odpowiednio dużych zbiorów danych pozwala dokonywać nowych odkryć, które pozwolą na osiągnięcie sukcesów w firmie. Ważne jest, by skupiać się na zdobywaniu nowych umiejętności, które pozwolą na odpowiednie zrozumienie i wyciąganie wniosków z danych. Dlatego tak istotne są szkolenia w tym i zakresie oraz zatrudnianie nowych osób, które pomogą poradzić sobie z wyzwaniami jakie niesie Big Data.
Należy jednak pamiętać, że AI to nie tylko same korzyści, ale także poważne zagrożenia, szczególnie w sytuacji, gdy brak rozwiązań i przepisów prawnych, które będą kontrolować systemy oparte na SI, jak i aspekty etyczne związane z ich wykorzystaniem. Możemy spodziewać się wzrostu niepokojów społeczeństwa dotyczących, np. odebrania przez AI miejsc pracy czy podejmowania przez nią decyzji mających wpływ na poszczególne jednostki.
Kolejnym zagrożeniem najczęściej wymienianym w kontekście Big Data jest ryzyko związane z utratą prywatności, ujawnieniem poufnych danych czy ich wykradnięciem. Aby zapewnić poufność podmioty zajmujące się przetwarzaniem danych powinny przede wszystkim przestrzegać przepisów RODO i dokonywać anonimizacji danych, czyli procesu, który polega na przekształceniu danych osobowych w sposób uniemożliwiający przyporządkowanie poszczególnych informacji do określonej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej.
Nie można również przyjmować wyników zaproponowanych na podstawie analizy dużych ilości danych bezkrytycznie. Może to prowadzić do dyskryminacji, gdyż bardzo łatwo o błąd i niesprawiedliwe potraktowanie klienta. Dlatego tak ważna jest weryfikacja danych. Osoby, które będą korzystać z usług przedsiębiorców czy banków powinny mieć możliwość odwołania od decyzji podjętych na podstawie takich danych, a instytucje powinny potrafić wyjaśnić i wytłumaczyć podstawy swoich decyzji.
Niezaprzeczalnie istnieje wiele korzyści z używania narzędzie Big Data, dlatego dziedzina ta rozwija się błyskawicznie. Niezbędne jest zatem systematyczne wprowadzenie i solidne przestrzeganie odpowiednich regulacji, które będą odpowiednio chronić interesy klientów oraz ich prywatność w sieci.
Autor: Agata Konieczna
Jako pasjonat technologii oraz świadomy konsument, mam bardzo mieszane uczucia w tym temacie.
Bardzo lubię wiele rozwiązań, które daje nam Big Data, np. to, że czekając na komunikację miejską, mogę kliknąć na mapie google swój przystanek i zostanie mi wyświetlona informacje z DOKŁADNĄ LOKALIZACJĄ autobusu na który czekam. Oczywiście te dane skądś się biorą – z telefonów osób, które jadą autobusem na który czekam.